Egzamin czeladniczy jest formą oceny poziomu opanowania wiadomości i umiejętności z zakresu zawodu odpowiadającego danemu rodzajowi rzemiosła, określanego w:

1. klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy;
2. klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego.

Dla osób dorosłych

Do egzaminu czeladniczego może przystąpić osoba dorosła jeśli spełni jeden z następujących warunków:

• ukończyła naukę zawodu u rzemieślnika jako młodociany pracownik oraz dokształcanie teoretyczne młodocianych pracowników w szkole lub w formach pozaszkolnych;
• posiada świadectwo ukończenia gimnazjum albo ośmioletniej szkoły podstawowej oraz ukończyła kształcenie ustawiczne w formie pozaszkolnej, dotyczące umiejętności zawodowych wchodzących w zakres zawodu, w którym zdaje egzamin;
• jest uczestnikiem praktycznej nauki zawodu dorosłych,  o której mowa w art. 53 c  ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy;
• posiada świadectwo ukończenia gimnazjum albo ośmioletniej szkoły podstawowej i co najmniej trzyletni okres wykonywania zawodu, w którym zdaje egzamin;
• posiada świadectwo ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej albo dotychczasowej szkoły ponadpodstawowej, prowadzącej kształcenie zawodowe o kierunku związanym z zawodem, w którym zdaje egzamin;
• posiada tytuł zawodowy w zawodzie wchodzącym w zakres zawodu, w którym zdaje egzamin, oraz co najmniej półroczny okres wykonywania zawodu, w którym zdaje egzamin;
• posiada świadectwo ukończenia gimnazjum albo ośmioletniej szkoły podstawowej oraz zaświadczenie o zdaniu egzaminu sprawdzającego lub świadectwo potwierdzające kwalifikacje w zawodzie, a także co najmniej roczny okres wykonywania zawodu, w którym zdaje egzamin, po uzyskaniu zaświadczenia o zdaniu egzaminu sprawdzającego lub świadectwo potwierdzające kwalifikacje w zawodzie.

Osoba ubiegająca się o dopuszczenie do egzaminu czeladniczego składa następujące dokumenty:

• Wniosek o dopuszczenie do egzaminu czeladniczego,
• Fotografia (aktualna, czytelnie podpisana, format legitymacyjny),
• Świadectwo ukończenia szkoły gimnazjalnej lub podstawowej( wg warunków dopuszczenia j.w.)
• Dokument potwierdzający staż pracy ( wg warunków dopuszczenia j.w.).
• Dowód opłaty egzaminacyjnej.

UWAGA! Przy składaniu dokumentów należy przedłożyć oryginały dokumentów w celu uwierzytelnienia ich kopii.

Przebieg egzaminu czeladniczego

Egzamin czeladniczy przeprowadza się w dwóch etapach: praktycznym i teoretycznym.

Etap teoretyczny składa się z części pisemnej i z części ustnej.

Kandydat zgłasza się na każdy etap egzaminu z dowodem osobistym lub innym dokumentem ze zdjęciem potwierdzającym jego tożsamość. Czas trwania etapu praktycznego nie może być krótszy niż 120 minut i nie może być dłuższy niż 24 godziny łącznie w ciągu trzech dni. Etap praktyczny odbywa się u pracodawców lub w warsztatach szkoleniowych.

Etap teoretyczny rozpoczyna się od części pisemnej, która polega na rozwiązaniu testu wyboru.

Kandydat udziela odpowiedzi na pytania z zakresu następujących tematów:

• rachunkowość zawodowa,
• dokumentacja działalności gospodarczej,
• rysunek zawodowy,
• zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej,
• podstawowe zasady ochrony środowiska,
• podstawowe przepisy prawa pracy,
• podstawowa problematyka z zakresu podejmowania działalności gospodarczej i zarządzania przedsiębiorstwem.

Każdy zdający otrzymuje zestaw pytań egzaminacyjnych obejmujący 7 wymienionych wyżej działów.

W każdym z działów udziela odpowiedzi na 7 pytań. Każde pytanie zawiera trzy propozycje odpowiedzi, z których

tylko jedna jest prawidłowa.

Po wystawieniu ocen z części pisemnej egzaminu rozpoczyna się część ustna, która polega na udzieleniu przez zdającego odpowiedzi na pytania z zakresu następujących tematów:

• technologia,
• maszynoznawstwo,
• materiałoznawstwo.

Zdający losuje zestaw pytań, następnie przygotowuje się do udzielenia odpowiedzi przez około 10 minut i po zaproszeniu przez zespół egzaminacyjny do stołu udziela odpowiedzi na wylosowane pytania. Odpowiedziom tym przysłuchuje się cały zespół egzaminacyjny. Czas trwania części ustnej nie może być dłuższy niż 30 minut.

Każdy zestaw pytań ustnych składa się z 3 oddzielnych zestawów obejmujących po 3 pytania z każdego tematu.

Po sporządzeniu przez sekretarza protokołów z egzaminu wszyscy uczestnicy składają podpisy.

Na zakończenie egzaminu przewodniczący ogłasza wyniki egzaminu.

Osoba, która nie zdały egzaminu, ma prawo przystąpić do egzaminu poprawkowego obejmującego tylko ten temat lub tematy albo to zadanie lub zadania, z których otrzymała ocenę niedostateczną.

Przed przystąpieniem do egzaminu poprawkowego kandydat uiszcza opłatę egzaminacyjną równą połowie wysokości opłaty.